Chuyển đổi sang khu công nghiệp sinh thái, cần chính sách ưu đãi và khuyến khích
Việc chuyển đổi theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trong các khu công nghiệp, khu kinh tế là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo phát triển bền vững cho từng khu công nghiệp, khu kinh tế cũng như cho từng địa phương và cả nền kinh tế…
Trong khi các nước đã triển khai mô hình khu công nghiệp sinh thái gần 30 năm qua nhưng tại Việt Nam mô hình này chỉ mới thí điểm tại 6 khu công nghiệp trên cả nước.
Các cơ chế, chính sách mới ban hành/phê duyệt gần đây của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như Nghị định số 35/2022/NĐ-CP về quản lý khu công nghiệp, khu sinh thái, trong đó quy định về mô hình khu công nghiệp sinh thái; Đề án phát triển Kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam; Chiến lược Tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Kế hoạch hành động Tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030… đã thể hiện khát vọng của Việt Nam trong việc hướng tới một quốc gia phát triển bền vững.
Từ góc nhìn của UNIDO, Bà Lê Thị Thanh Thảo, Trưởng đại diện UNIDO tại Việt Nam đánh giá cao định hướng và sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ Việt Nam trong việc phát triển khu công nghiệp sinh thái theo định hướng phát triển kinh tế và công nghiệp bền vững tại Việt Nam theo Định hướng của Chính phủ Việt Nam về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, phát triển kinh tế theo chiều sâu, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.
“Trong đó có thể nói mô hình khu công nghiệp sinh thái là một minh chứng cụ thể cho những định hướng chính sách đúng đắn này”, bà Thảo nhấn mạnh.
Mô hình hiệu quả
Nghiên cứu về các mô hình khu công nghiệp tại một số nước phát triển trên thế giới, bà Vương Thị Minh Hiếu, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý các khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết mô hình khu sinh thái công nghiệp đã được triển khai từ những năm 1990.
Chẳng hạn, tại Đan Mạch, khu công nghiệp sinh thái Kalunborg với 20 mạng lưới cộng sinh công nghiệp nội khu thực hiện từ năm 1982 đến năm 1997 đã giúp tiết kiệm 19.000 tấn dầu, 30.000 tấn than, 600.000m3 nước và 130.000 tấn CO2.
Năm 2001, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp đã tiết kiệm 160 triệu USD khi tham gia mạng lưới cộng sinh.
Tại Hàn Quốc, quốc gia này đã thực hiện chuyển đổi 51 khu công nghiệp thông thường sang khu công nghiệp sinh thái đã tạo ra lợi ích kinh tế quy đổi khoảng 1,3 tỷ USD và hoàn thiện thực hiện chuyển đổi 151 khu công nghiệp sinh thái vào năm 2020.
Tại Trung Quốc, mô hình khu công nghiệp sinh thái được triển khai cuối những năm 1990, đóng góp quan trọng trong việc thực hiện kinh tế tuần hoàn do Cục Bảo vệ môi trường đề xuất năm 2001. Cục này đã xây dựng hướng dẫn về khu công nghiệp sinh thái bao gồm: khái niệm, tiêu chí, đánh giá vào năm 2006. Riêng năm 2012, Chính phủ Trung Quốc đã hỗ trợ 745 triệu Nhân dân tệ cho 22 khu công nghiệp để thực hiện các giải pháp chuyển đổi, chiếm 8,5% tổng chi phí đầu tư của mỗi dự án chuyển đổi sang khu công nghiệp sinh thái.
Tại Việt Nam, trong giai đoạn 2015-2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO) và một số nhà tài trợ triển khai thí điểm mô hình khu công nghiệp sinh thái tại Ninh Bình, Đà Nẵng và Cần Thơ.
Theo đó, đã có trên 72 doanh nghiệp thực hiện hơn 900 giải pháp hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn, tiết kiệm 76 tỷ đồng/năm, tiết giảm 22.000 mwh điện, trên 600.000 m3 nước sạch, hơn 140 TJ nhiên liệu hoá thạch và gần 3.600 tấn hoá chất và chất thải. Các giải pháp này cũng cắt giảm được 32 Kt khí CO2 hằng năm và huy động được 207 tỷ đồng từ khu vực tư nhân.
Trong giai đoạn 2020-2030, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và UNIDO tiếp tục hỗ trợ 3 khu công nghiệp tại TP.HCM (Hiệp Phước), Hải Phòng (Đình Vũ), Đồng Nai (Amatar) chuyển đổi sang khu công nghiệp sinh thái.
Kết quả bước đầu cho thấy với 41 doanh nghiệp thực hiện 146 giải pháp hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn có tiềm năng tiết kiệm 141 tỷ đồng/năm, tiết giảm được 64.000 mwh điện, trên 77.000 m3 nước sạch, giúp cắt giảm được 55 TJ khí CO2 hằng năm…
Theo vneconomy
